Wat zijn calorieën?
Een calorie is niets ingewikkelds: het is de eenheid waarin energie wordt uitgedrukt. Wetenschappelijk slaat een zin als “in dit product zitten veel calorieën”, nergens op. Dit moet eigenlijk zijn “dit product bevat veel potentiële energie”. Je zegt ook niet “in deze wandeling zitten veel meters”.
Een calorie is een eenheid voor energie
De calorie is een – inmiddels verouderde – eenheid voor energie. De calorie is in de wetenschap inmiddels vervangen door de SI-eenheid Joule. De calorie wordt nog wel gebruikt om makkelijk temperatuurstijgingen in water te berekenen. Eén calorie is namelijk de hoeveelheid energie die nodig is om één gram water, één graad in temperatuur te laten stijgen. De eenheid calorie wordt vaak verkeerd gebruikt in de voedingsindustrie. Men bedoelt kcal als men calorie roept; dit is 1000x zoveel.
Calorieën en voeding
Wanneer je voedingsexperts hoort roepen “als je teveel calorieën eet, word je dik” is men ook onjuist. Je kunt een calorie niet opeten, want het is een eenheid.
(Volwassen) mannen hebben gemiddeld een energiebehoefte van 2600 kcal per dag, vrouwen hebben gemiddeld een energiebehoefte van 2100 kcal per dag. Wanneer je voeding meer dan deze hoeveelheid energie aan je lichaam levert, kan je lichaam dit niet verwerken. Je lichaam gaat dit opslaan als reserve-vet. Wanneer je 7000 kcal teveel binnenkrijgt, kom je gemiddeld 1 kg in gewicht aan.
Calorieën en afvallen
Voor alles wat je doet, heb je energie nodig, zelfs voor slapen. In rust heeft je lichaam dus altijd een basis-hoeveelheid energie nodig die o.a. afhangt van je leeftijd en spiermassa. Wanneer je beweegt, gebruik je energie. Deze hoeveelheid energie moet je optellen bij je basisbehoefte om je totale energiebehoefte uit te rekenen. Wanneer je minder energie binnenkrijgt dan dat je verbrandt, gaat je lichaam deze energie uit spieren en reserve-vet halen. Door veel te bewegen, kun je dus vet verliezen.
Wanneer je te weinig energie binnenkrijgt, worden in eerste instantie de spieren als energiebron aangesproken. Soms zie je mensen die afvallen door weinig eten. Het gewicht wat je dan verliest komt vrijwel geheel voort uit spierafbraak. Eet daarom meer dan 50 gram dierlijk eiwit als je gaat afvallen. Hiermee voorkomt je spierafbraak. Het is beter om af te vallen d.m.v. voldoende eten, maar meer bewegen.
Hoeveel calorieën leveren voedingsstoffen?
- Een gram eiwit levert 4 kcal
- Een gram koolhydraten levert 4 kcal
- Een gram vet levert 9 kcal
- Een gram alcohol levert 7 kcal (een gram alcohol is niet gelijk aan een milliliter!)
Je ziet dus dat vet en alcohol veel meer energie leveren dan eiwitten en koolhydraten. Daarom kun je beter zo min mogelijk vet eten en zo min mogelijk alcohol drinken.